SİHA olarak bilinen silahlı insansız hava aracı bombardıman ve havadan yapılan faaliyetler için üretilen bir İHA türüdür. Bu araçlar bir İHA pilotu tarafından gerekli operasyonlarda ve savunma hatlarında kullanılır.
SİHA’lar birçok türe ve farklı özelliklere sahiptir. Birçok ülkenin kendi insansız muharebe aracı bulunur. AR-GE çalışmalarını sürdürmeye devam eden bu teknoloji hızla gelişim gösterir. Savaş sürecinde oldukça büyük bir öneme sahip olan SİHA’lar çok ağır kayıplar verilmesine sebep olabilir. Bu sebeple dünya genelinde SİHA’ların önemi diğer silahlardan oldukça fazladır.
SİHA ve İHA Ne Zaman Üretilmeye Başladı?
İHA ve SİHA teknolojisi ilk olarak 1916 yılında geliştirilmiş ve bu gelişme A. M. Low tarafından gerçekleştirilmiştir. Sonraki yıllarda ise belirli bir sayıda üretilen otomatik uçaklar Hewitt-Sperry adıyla I. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. Bu savaş sonrasında İHA ve SİHA teknolojisi gelişim ve üretim hızını artırmaya başlamıştır.
Savaşlar üzerinde büyük bir etkiye sahip olan bu teknolojinin savaşın seyrini anlık olarak çok ani bir şekilde değiştirebilmesinden dolayı ülkeler arasındaki önemi ve caydırma gücü oldukça büyüktür. 1980 ve 1990 yılları arasında bu teknolojideki değişimler sayesinde üretim yapan firmaların da kâr marjı oldukça hızlı bir şekilde yükselmiştir. Otonom bir araç olmaları sebebiyle savaşlarda çok düşük maliyetle büyük hasarlara yola açabilmektedir.
SİHA’ların ve İHA’ların Özellikleri
SİHA ve İHA’ların en temel ve önemli özellikleri arasında ilk sırada otonom ve uzaktan kontrol mekanizmasına sahip olmaları gelir. Uzman bir İHA pilotu sayesinde tamamen uzaktan kontrol edilebilen bu teknoloji karşı tarafta galibiyeti getirecek kayıplara sebep olmaktadır.
Mürettebatı olmayan bu araçlar:
- 6,5 m gövde uzunluğu
- 12 m kanat açıklığı
- 300 L yakıt kapasitesi
- 150 kg faydalı yük taşıyabilmektedir.
Ayrıca düşük yakıt kullanımı sayesinde ekonomik anlamda ülkelere tasarruf sağlarlar. Boyut olarak diğer uçak tipleriyle karşılaştırıldığında çok daha küçük ve hızlı oldukları için havada tespit edilebilmeleri ve imha edilmeleri de oldukça zordur. Tespit edilebilecekleri süre içerisinde birçok hasara ve kayıplara yol açabilirler.
Türkiye’den Hangi Ülkelere SİHA Satışı Yapılıyor?
Türkiye üzerinden çok sayıda ülkeye İHA ve SİHA satışı yapılmaktadır. Türkiye tarafında ilk ihraç edilen İHA Katar’a yapılmıştır. Önce Bayraktar Mini İHA, daha sonra Bayraktar TB2, Katar tarafından satın alınmıştır. Ardından Azerbaycan, Ukrayna, Libya’ya da İHA ihracatları gerçekleşmiştir.
Bunlara ek olarak Kırgızistan, Türkmenistan ve Fas da İHA ihracatında yer alan ülkeler arasındadır. TUSAŞ tarafından üretilen Anka İHA’yı Tunus sipariş vermiştir. Hem NATO hem AB üyesi olan Polonya ise Bayraktar TB2 modelini satın almıştır.
Türkiye tarafından Bayraktar TB2 modelinden 16 ülkeye ihracat yapılmıştır. Bu satışların, özelikle son zamanlardaki gerilimler ve olumsuz durumların oluşmasında büyük etkisi vardır.
Rusya’nın Ukrayna İşgalinde SİHA’lar Nasıl Kullanılıyor?
Ukrayna ve Rusya arasındaki gerilimler ve buna bağlı olarak can kaybı artış göstermektedir. Bu olaylar üzerinde SİHA’ların önemi oldukça büyüktür. Düşük bir ücrete sahip olan SİHA’lar Rusya ordusu üzerinden yaklaşık 40 milyon dolarlık bir harcamaya sebep olmuştur.
Ukrayna şu an SİHA’ları düşman hattını kırmak ve ülke sınırlarını korumak üzere kullanmaktadır. Ayrıca bu araçlar, karşı taraftan herhangi bir saldırı cevabı geldiğinde harekete geçirmek üzere kullanılmaktadır.
Ukrayna’nın elinde şu an 12 adet Bayraktar TB2 SİHA modeli bulunmaktadır. Bu SİHA’lar şu anlık ülke sınırlarını korumak ve düşman kuvvetlerini püskürtmek üzere kullanılsa da Rusya ile artan gerilim ve kayıplar sürmeye devam ettikçe kullanım alanı da değişiklik gösterebilir.
