Bir topluluğa ait işlemlerin, veri akışının ya da para akışının herhangi bir aracı ya da merkezi yönetimde olmadan güvenli yolculuk yapmasını sağlayan, ana verilerin tek yönlü saklandığı zincir olarak ortaya çıkan yapıya “blockchain” (blok zinciri) deniliyor. DAO ise blockchain oluşumundan faydalanan bir sistemdir.
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon adının kısaltılmış versiyonundan yola çıkarak adlandırılan DAO(Merkezi Olmayan Otonom Organizasyonu) oluşumunu anlamak için adını oluşturan kelimelerin anlamı bilinmelidir. En basit ve genel tanımı ile merkezi bir yönetime bağlı olmayan otonomun organizasyon işlemlerinin tamamıdır.
DAO Nasıl Çalışır?
Herhangi bir hiyerarşik yapıya ait olmayan bu sistem, yatırımcıya güvenli bir alan sunmayı hedefler. Bir kişi ya da kuruma bağlı olmayan DAO, akıllı otonom sözleşmeleri sayesinde kendisini yönetir. Şeffaf bir işleyişin temelini baz alan sistem, sahip olduğu topluluğun her üyesine eşit imkanlar ve söz hakkı sunar.
DAO(Decentralized Autonomous Organization) işleyişinde kullandığı kuralları blok zincire kaydeder ve bu kuralların her biri üzerinde topluluğun tamamının söz hakkı bulunur. Kendi içinde belli bir kripto para ya da jeton üzerinden işleyiş sağlayacak olması ise özgür bir yapıyı ortaya koyar.
Bitcoin’in ilk çıktığı yıllardaki oluşumunun bir versiyonu olan bu sistemde asıl amaç topluluk üyelerinin güvenli işlem yapması ve özgür olması olarak değerlendirilir. Çalışma prensiplerinin yanı sıra bu sistemin benzerleri ve örnekleri de merak konusudur.
DAO Örnekleri
Merkezi Olmayan Otonom Organizasyonu ile benzer özellikleri olan Bitcoin, çıkış yıllarında benimsediği aracısız işlem özelliği ile bu sistemin ilk örneği olabilecek konumda. Finansal işlemler ayağındaki bu duruşu ile merkeziyetsiz işlem ağı aşamasında DAO oluşumuna örnek gösterilebilir. Ancak her konuda benzerlik gösterdiği söylenemez.
Anlık ödeme işlemleri sunan ve bir kaynağa ihtiyacı olmayan Dash, yine DAO ile benzerlik gösteriyor. Son derece farklı bir yaklaşımla kripto para platformu üyeleri arasında güven kazanma amacı ile ilerleyen sistemin geleceği de merak uyandıran bir konu.
DAO’nun Geleceği
DAO oluşumu aslında güven ortamının tek bir lider, kurum ya da kişinin inisiyatifine bırakmayan bir işleyiş modeli üzerine kurulu olması ilgi çekici. Ancak bu sistemde koyulan kurallar düzeltilemiyor oluşu ile de akıllara herhangi bir teknik kod hatası olma olasılığı geliyor.
